Кафедранын тарыхы
ТАИ кафедрасынын түзүлүүсү 1962 — жылга туура келет. Ал өз алдынча кафедра катары 1965 — жылы бөлүнүп чыккан. Ал учурда минбар инженер — механиктерди үч адистик боюнча даярдоону жүргүзүлгөн:
— эт комбинаттарынын жабдуулары;
— нан, макарон, кондитер өндүрүштөрүнүн жабдуулары;
— сут өндүрүшүнүн жабдуулары.
1968 — жылдан баштап минбардын башчысынын милдетин доцент Дыченко Ф.Е. аткарган. Ал ошол убакытта жетишсиз болгон жогорку квалификациялуу илимий — педагогикалык кадрларды даярдоого чоң салымын кошкон. Минбардын төмөндөгү окутуучулары Өмүрзаков Д.О., Садыров О.А., Собуров К.А. ж.б. Советтер союзунун Москва, Ленинград, Краснодар шаарларынын алдыңкы жогорку окуу жайларына жөнөтүлгөн.
Дарстарды окуу үчүн мамлекеттин борбордук жогорку окуу жайларынан жогорку квалификациялуу педагогдор чакырылып турган.
Инженер — механиктерди даярдап чыгаруу биринчи жолу 1967 — жылы ишке ашкан. Жалпы бүтүрүүчүлөрдү саны 7 киши тузуп, алардын ичинен: О. Бондарева, В. Вареников , Л.З Плахтиенко, Л.И. Матях жана башкалар тамак — аш өндүрүшүнүн ар кандай тармактарында алдыңкы адистери болуп калышкан.
1970 — жылдан 1978 — жылга чейин кафедра кошумча нан, макарон, кондитер жана кант өндүрүштөрү боюнча технологдорду даярдан чыгара баштаган.
Көп жылдан бери, ТАӨМА кафедрасында адистерди даярдоону Кыргызстан учун эле эмес, бүтүндөй Борбордук Азия чөлкөмү үчүн дагы кооперативдик жол менен кабыл алп жүргүзүшкөн. 1992-жылга чейин кафедрада бул система боюнча жыл сайын 35 студент кабыл алынган.
Кафедраны түзүүдө жана өнүктүрүүдө, аны жетектөөдө ар кандай этаптарда өз салымын кошкондор: Василий Георгевич Абдюшев, Федор Епифанович Дыченко, Джанбай Омурзакович Омурзаков, Узабек Шабданбекович Шабданбеков, Кумушбек Алгазиевич Собуров, Светлана Владимировна Кочнева, Бакыт Караевич Джунусов, Садиева Анаркуль Эсенкуловна.
Алардан сырткары олуттуу салым кошкондор Абрамович Алла Михайловна, Сапарбаев Маматкул Сапарбаевич, Садыров Октябрин Алымбекович, Моисеенко Анатолий Сергеевич, Плахтиенко Любовь Захаровна, Усупкожоева Анипа Абылбековна.
2012-жылы Кыргыз Республикасында биринчи жолу бүтүндөй Борбордук Азия чөлкөмү үчүн абдан зарыл болгон «Муздатуу, криогендик техникасы жана желдетүү» багыты боюнча адистер даярдалып чыгарылган.
Кафедра түзүлгөндөн бери айыл чарба учун 2000ден ашык инженер — механиктерди жана болжол менен 300 дей инженер – технологдор даярдалган.
2015-жылы, «Тамак — аш өндүрүшүнүн машинелери жана жабдуулар,» кафедрасынын аты «Тамак-аш инженериясы» кафедрасына өзгөртүлгөн.
Азыркы учурда кафедраны техника илимдеринин кандидаты, КМТУнун профессору Кочнева Светлана Владимировна убактылуу жетектейт.
Ушул адистерди даярдоо кафедранын жогорку квалификациялуу профессор-окутуучулук курамы аркылуу ишке ашат. Алардын ичинде тамак-аш өндүрүшүндө көп жыл иштеген окутуучулар дагы бар Кадрлардын негизин 1техникалык илимдин доктору, 4 техникалык илимдин кандидаты , алардын ичинен 2 профессор, 4 доцент, 4 Кыргыз Республикасынын билим берүүсүнүн отличниги, 2 улук окутуучу жана 3 окутуучу түзөт.
Профессор-окутуучулук курамы илим — изилдөө иштеринин алкагында чет өлкөлүк Германия, Аргентина жана Орусиядагы профессорлор менен менен жигердүү кызматташып жатышат.
Кафедра түзүлгөндөн бери жакшы лабораториялык базалар түзүлгөн. Лабораториялык-практикалык сабактар жыл сайын жаңыланган аппараттар, жабдуулар жана техника менен жабдылган атайын лабораторияларда өткөрүлөт.
Бүгүнкү күндө ал 6 окуу лабораториясынан, ЭЭМ үчүн лаборатория жана илимий — изилдөө лабораториясынан турат. Илимий — изилдөө лабораториясында тамак-ашты кайра иштетүүнүн жабдууларды, техникалык процесстерди текшерүүнүн жана башкаруунун системаларынын заманбап ыкмаларын иштеп чыгуусу жүргүзүлөт.
Акыркы жылдары билим берүү жараянын материалдык-техникалык жабдуулар менен камсыз кылуу боюнча көп жетишкендиктер болду.
Демөөрчүлүктүн негизиндеКыргыз Республикасынын Өзгөчө кырдаалдар министрлигинин Озон борборунун жардамы менен 20 миң АКШ долларынын өлчөмүндө муздатуу техникасы боюнча жабдуулар, 12-эсептөө машиналары жана көчүрмө техникасын (Алекс Стюарт фирмасынан) 10 миң АКШ долларына сатылып алынган.
История создания кафедры МАПП (ПИ) относится к 1962 году. В отдельную кафедру она выделилась в 1965 году. Кафедра осуществляла подготовку инженеров-механиков по трем специальностям.
— оборудование мясокомбинатов;
— оборудование ХМК производств;
— оборудование молочных производств.
Возглавлял вновь созданную кафедру доцент Абдюшев В.Г. В период создания кафедры много усилий было направлено на оснащение лабораторий образцами действующего оборудования по соответствующим отраслям, на приобретение учебной литературы, методическое обеспечение учебного процесса.
Начиная с 1968 года обязанности заведующего кафедрой исполняет доцент Дыченко Ф.Е., внесший значительный вклад в подготовку высококвалифицированных научно – педагогических кадров, в которых в тот период явно не хватало. В целевые аспирантуры ведущих ВУЗов СССР города Москва, Ленинград, Краснодар были направлены молодые преподаватели кафедры: Омурзаков Д.О., Садыров О.А., Собуров К.А. и др.
Для чтения лекций приглашались высококвалифицированные педагоги из центральных ВУЗов страны.
Первый выпуск инженеров – механиков был произведен в 1967 году. Общее количество выпускников составляло 7 человек, которые впоследствии стали ведущими специалистами отраслей пищевой промышленности: Бондарева О., Вареников В., Плахтиенко Л.З., Матях Л.И. и многие другие.
С 1970 по 1978 гг. кафедра дополнительно осуществляла подготовку и выпуск инженеров – технологов ХМК и сахарной промышленности.
На протяжении ряда лет подготовка специалистов на кафедре МАПП проводилась не только для Кыргызстана, но и для всего региона Средней Азии по кооперированному набору. Ежегодно по этой системе на кафедре обучалось по 35 студентов до 1992 года.
В становление и развитие кафедры внесли свой посильный вклад, заведуя ею на разных этапах: Абдюшев Василий Георгевич, Дыченко Федор Епифанович, Омурзаков Джанбай Омурзакович, Шабданбеков Узабек Шабданбекович, Собуров Кумушбек Алгазиевич, Кочнева Светлана Владимировна, Джунусов Бакыт Караевич.
Кроме них, весомую лепту внесли Абрамович Алла Михайловна, Сапарбаев Маматкул Сапарбаевич, Садыров Октябрин Алымбекович, Моисеенко Анатолий Сергеевич, Плахтиенко Любовь Захаровна, Усупкожоева Анипа Абылбековна.
Впервые в Кыргызской Республике в 2012 г произведен столь необходимый для всего региона Центральной Азии выпуск специалистов по направлению «Холодильная, криогенная техника и кондиционирование».
За время своего существования кафедра подготовила для отраслей пищевой промышленности свыше 2000 инженеров – механиков и около 3000 инженеров – технологов.
В настоящее время заведует кафедрой доктор технических наук, профессор Садиева Анаркуль Эсенкуловна.
Кафедра укомплектована высококвалифицированным профессорско-преподавательским составом, в том числе производственниками с большим практическим опытом работы на пищевых предприятиях. Основу кадрового состава составляют профессора и доценты: 1 доктор технических наук, 4 кандидата технических наук, из них 2 профессора, 4 доцента,4 отличника образования Кыргызской Республики, 3 старших преподавателя и 1 преподаватель. Профессорско – преподавательский состав в рамках проведения научно-исследовательской работы активно сотрудничает с зарубежными партнерами: профессорами из Германии, Австрии, Казахстана, Таджикистана, России и Китая.За время существования кафедры создана хорошая лабораторная база. Лабораторные и практические занятия проходят в специализированных лабораториях, оснащенных необходимыми приборами, инструментами и оборудованием, которые ежегодно обновляются.Сегодня в ее состав входят 6 учебных лабораторий, компьютерный класс и научно – исследовательская лаборатория. В научно – исследовательской лаборатории ведется разработка современных методов обработки пищевых продуктов, оборудования, систем контроля и управления технологическими процессами, качеством продукции.За последние годы достигнуты большие успехи в материально-техническом оснащении учебного процесса. Приобретено в виде спонсорской помощи оборудования по холодильной технике на сумму 20 тыс. долларов США от Озонового центра Кыргызстана, 12 компьютеров и копировальной техники на 10 тыс. долларов США (от фирмы Алекс Стюарт).
