Профессор Ж. Апышев ат. Электр энергетика кафедрасынын башчысы:
Айна Бакасовна Бакасова,
техникалык илимдеринин доктору, профессор
И.Раззаков атындагы КМТУнун Энергетика институтунун курамындагы профессор Ж. Апышев атындагы Электр энергетика кафедрасы – бул электр энергетика жана электр техника багытында заманбап билим жана көндүмдөргө ээ адистерди даярдоочу алдыңкы түзүмдүк бөлүм болуп саналат.
БӨЛҮМ ЖӨНҮНДӨ МААЛЫМАТ
Профессор Ж. Апышев атындагы Электр энергетика кафедрасы
Дареги: 720044, Кыргызстан, Бишкек шаары, Ч. Айтматов проспекти, 66, 5-корпус, 102-каб. Телефон:+996 (312) 54-51-49 Факс: +996 (312) 54-51-62 E-mail:bakasovaaina@kstu.kg Сайт:www.kstu.kg
БИЛИМ БЕРҮҮ ИШМЕРДҮҮЛҮГҮ
Бакалаврларды даярдоо - 640200 «Электр энергетика жана электр техника» багыты боюнча:
«Электр станциялары»
«Электр энергетикалык системдер жана тармактар»
«Электр энергетикалык системдерди релелик коргоо жана автоматташтыруу»
- «Электр техника жана маалыматтык технологиялар» багыты боюнча:
«Электр энергетика жана автоматташтыруу технологиялары»
Магистранттарды даярдоо - 640200 «Электр энергетика жана электр техника» багыты боюнча:
«Электр станциялары»
«Электр энергетикалык системдер жана тармактар»
«Электр энергетикалык системдерди релелик коргоо жана автоматташтыруу»
- «Электр техника жана маалыматтык технологиялар» багыты боюнча:
«Электр энергетика»
Аспирантура 05.14.02 – Электр станциялары жана электр энергетикалык системалар илимий адистиги боюнча жогорку квалификациядагы адистерди даярдоо.
КАФЕДРАНЫН ТАРЫХЫ
Кыргыз ССРинде инженердик-техникалык кадрларга муктаждык курч болуп, Кыргыз мамлекеттик университетинин (КМУ) техникалык факультетине биринчи кабыл алуу 1952-жылы болгон. Бул факультеттин базасында 1954-жылы Фрунзе политехникалык институту (ФПИ) уюштурулуп, ал көп жылдар бою СССРдин мыкты он техникалык жогорку окуу жайларынын катарына кирген. 1957-жылы Фрунзе политехникалык институтунда (ФПИ) "Электр станциялары, тармактары жана системдери" кафедрасы уюштурулган. Кафедранын негиздөөчүсү жана биринчи башчысы - т.и.к., доцент В. А. Андреев, ошол эле учурда ФПИнин окуу жана илимий иштери боюнча проректору болгон. Өлкөнүн эл чарбасы үчүн электр инженерлеринин биринчи бүтүрүүчүлөрү 1959-жылы окуу жайды аякташкан.
1962-1969-жылдары «Советтик энергетиканын отличниги» ардактуу наамынын ээси Е.В. Шонин кафедра башчысы жана энергетика факультетинин деканы болгон. 1969-1975-жылдары кафедраны т.и.к., доцент К. Р. Рахимов жетектеген. 1972-жылы «Электр станциялары, тармактары жана системдери» кафедрасынан «Өнөр жай ишканаларын, шаарларды жана айыл чарбасын электр менен камсыздоо» кафедрасы бөлүнүп чыккан жана кафедра «Электр станциялары» деп аталды.
«Электр станциялары» кафедрасын жетектегендер:
- 1975-жылдан 1978-жылга чейин т.и.к., доцент и. Н. Василенко;
- 1978-жылдан 1984-жылга чейин т.и.к., доцент К. Р. Рахимов;
- 1984-жылдан 1988-жылга чейин т.и.к., доцент Ю. П. Симаков;
- 1988-жылдан 2008-жылга чейин т.и.д., профессор Дж.А. Апышев.
1994-жылы кайра түзүлгөндүгүнө байланыштуу «Электр станциялары» кафедрасы «Электр энергетика» кафедрасы болуп аталып калган жана студенттерди үч профиль боюнча даярдоо башталган: «Электр станциялары», «Электр энергетикалык системдер жана тармактар», «Электр энергетикалык системдерди релелик коргоо жана автоматташтыруу».
Кафедранын иштеген жылдарында, анын материалдык-техникалык базасы кыйла кеңейди жана илимий потенциалы өстү. Техника илимдеринин доктору, профессор Дж.А. Апышевдин жетекчилиги алдында кафедрада алты кандидаттык диссертация аткарылып жана ийгиликтүү жакталды, 2004 – жылы Кыргыз-Герман техникалык факультети түзүлөөрү менен «Электр энергетикалык системдерди релелик коргоо жана автоматташтыруу» адистиги боюнча бакалаврларды даярдоо башталган.
2008–2020 жылдары профессор Дж. Апышев атындагы «Электр энергетика» кафедрасын техника илимдеринин доктору, профессор Т.А. Джунуев жетектеген. Бул мезгилде кафедранын лабораториялык базасы жаңыланып, жаны лабораториялык стендтер алынып, кафедранын окуу полигонунда кичи-энергосистеманын линиясынын физикалык модели курулган.
2020-жылдан баштап бул кафедраны техника илимдеринин доктору, профессор А. Б. Бакасова жетектейт, анын ишмердүүлүгү окуу процессин андан ары өркүндөтүүгө жана кафедранын илимий-изилдөө иштерин ийгиликтүү жүргүзүүгө багытталган.
2004 – жылдан азыркы учурга чейин кафедра 640200 «Электр энергетика жана электр техника» багытындагы бакалаврларды – «Электр станциялары», «Электр энергетикалык системдер жана тармактар», «Электр энергетикалык системдерди релелик коргоо жана автоматташтыруу» багыттары боюнча кабыл алууну жана даярдоону жүргүзөт, ал эми 2024-жылдан тартып Кыргыз-Герман техникалык институтунун базасында (КГТИ) «Электр энергетикасы жана автоматташтыруу технологиялары» адистиги боюнча «Электр техника жана маалыматтык технологиялар» багытындагы бакалаврларды даярдоо ачылган.
2003 – жылдан азыркы учурга чейин кафедра 640200 «Электроэнергетика жана электротехника» багытындагы магистрлерди – «Электр станциялары», "Электр энергетикалык системдер жана тармактар», «Электр энергетикалык системдерди релелик коргоо жана автоматташтыруу» магистрдик программалар боюнча кабыл алууну жана даярдоону жүргүзөт, ал эми 2024-жылдан тартып КГТИнин базасында «Электр энергетика» магистрдик программасы боюнча «Электр техника жана маалыматтык технологиялар» багыты боюнча магистрлерди даярдоо ачылган.
2000-жылдан баштап кафедра жогорку квалификациялуу кадрларды – аспиранттарды жана докторанттарды даярдоо менен алектенет, алар артыкчылыктуу 05.14.02 - Электр станциялары жана электр энергетикалык системдери илимий адистиги боюнча илимдин кандидаты жана доктору даражасын алышат. Бүгүнкү күндө 14 изденүүчү диссертациялык изилдөөлөрүн ийгиликтүү аткарып жатышат.
Кафедранын окутуучулук курамы: 2 профессор, илимдин доктору; 1 КМТУнун профессору, илимдин кандидаты; 6 доцент, илимдин кандидаты; 1 КМТУнун доценти; 6 улук окутуучу; 2 окутуучу.
Кафедранын жамаатына эки лабораториянын башчысы, бир методист, бир лаборант кирет.
Кафедранын профессорлору жана окутуучулары Кыргыз Республикасынын илим, жогорку билим берүү жана инновация министрлигинин тапшырмасы боюнча илимий-изилдөө иштерин аткарышат.
КАФЕДРАНЫН МАКСАТЫ
Кыргыз Республикасынын жана башка өлкөлөрдүн электр энергетика тармагын Электр энергетикасы (анын ичинде санариптик электр энергетикасы) жаатында теориялык жана прикладдык билимдерге ээ, тез өзгөрүп туруучу маалыматтык процесстин шарттарында заманбап маалыматтык-коммуникациялык технологияларды колдонуу менен кесиптик иштин тандалган чөйрөсүндө техникалык, аналитикалык, илимий маселелерди чече алган сапаттуу квалификациялуу адистер менен камсыз кылуу;
электр энергетика, электр техника жана алар менен байланышкан башка тармактарда фундаменталдык илимий изилдөөлөрдү, тажрыйбалык-конструктордук иштерди жүргүзүү.
ИЛИМИЙ ИШМЕРДҮҮЛҮК
Кафедранын кызматкерлери тарабынан акыркы 5 жылда изилденип жаткан Кыргызстандын электр энергетикасынын көйгөйлүү жана актуалдуу маселелери:
Кыргызстандын шартында тоо электр чубалгысынын концепциясын иштеп чыгуу;
220–500 кВ жогорку чыңалуудагы тоо электр чубалгыларынын диагностикасы;
220-500 кВ тоо электр чубалгыларында короналык разряддан болгон электр энергиясынын жоготууларын азайтуу ыкмаларын изилдөө;
Изоляциядагы жарым-жартылай разряддарды аныктоонун жаңы ыкмаларын иштеп чыгуу;
6 кВ жана андан жогорку тармактардагы кыска туташуу токторунда шар чагылган кубулушун изилдөө;
Автономдуу (бир нече) чакан электр станцияларынын, стохастикалык мыйзам менен өзгөрүлүүчү, жүктөмгө параллель иштешинин туруктуулугуна изилдөөлөрдү жүргүзүү үчүн, алардын математикалык жана физикалык моделдерин иштеп чыгуу;
Электр энергетикалык системалардагы электр магниттик коопсуздукту камсыз кылуу максатында электр магниттик кырдаалды башкаруу.
ЖЕТЕКЧИЛИК БАЙЛАНЫШТАРЫ
Кафедра башчысы – Айна Бакасовна Бакасова, д.т.н., профессор Телефон: (+996) 550-773-633, (+996) (312) 54-51-49, Email: bakasovaaina@kstu.kg
