Уюмдун аталышы. И. Раззаков атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык университетинин Политехникалык колледжи.
Негизделген күнү. 15.06.2000-жыл. И. Раззаков атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык университетитин Политехникалык колледжи, мурунку кесиптик орто билим берүү бөлүмү (КОББ) (мындан ары КМТУнун Политехникалык колледжи) КРнын «Билим берүү жөнүндө» мыйзамынын, КРнын Президентинин Администрация жетекчисинин 06.06.2000-жылдагы № 18-1168 көрсөтмөсүнүн жана И.Раззаков атындагы КТУнун 29.07.2000-жылдагы №78 буйругунун негизинде КРнын ББ ж-а ИМнин 15.06.2000-жылдагы № 403/1 Буйругу менен КТУда түзүлгөн. КМТУнун Уставынын жана КМТУнун окмуштуулар кеӊешинин чечими менен протокол №7 31.03.2011-ж жана И.Раззаков атындагы КМТУнун ректорунун буйругу №1/61 24.04.2013-ж менен бекитилген «Орто кесиптик билми берүү» мекемеси «И.Раззаков атындагы КМТУнун Политехникалык колледжи» деп өзгөртүлгөн.
Ишмердик чөйрөсү. Билим берүү ишмердиги төмөнкү кесиптер боюнча колдонуудагы лицензияга ылайык, орто кесиптик билим берүү чөйрөсүндө билим берүүнүн кредиттик технологиясынын негизинде ишке ашырылат. Окуу мөөнөттөрү 9-класстын базасында — 2 жыл 10 ай, 11-класстын базасында – 1 жыл 10 ай. Билим берүү ишмердүүлүгүн ишке ашыруу боюнча 18 адистиктеринин лицензиялары бар.
Колледж юридикалык жак статусу менен И.Раззаков атындагы КМТУнун түзүмдүк бөлүгү болуп саналат; орто кесиптик билим берүү тармагында билим берүү ишмердигин ишке ашырат, турмуш-тиричилик жана кызмат көрсөтүү чөйрөсү үчүн адистерди даярдап чыгарат. Бүгүнкү күндөгү негизги милдети – эмгек базарында атаандаштыкка жөндөмдүү, компетенттүү, жоопкерчиликтүү, өз кесибин мыкты билген жана дайыма кесиптик жактан өсүүгө даяр болгон орто звенодогу жогорку квалификациялуу адистерди даярдоо. КР ОКББ адистиктерининин тизмесине ылайык колледжде окуу аягында бүтүрүүчүлөргө «техник», «технолог», «модельер–конструктор», «техник–электрик», «техник–механик» квалификациясы ыйгарылат.
Уюштуруучусу. КМТУнун Политехникалык колледжинин уюштуруучусу болуп, И.Раззаков атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык университети эсептелинет. Орто кесиптик билим берүү бөлүмү – КМТУнун Политехникалык колледжинин биринчи директору – т.и.д., профессор А.С. Иманкулова болгон, андан кийин А.С. Сатарова директордун милдетин аткарган, ал эми азыркы учурда колледждин ишин т.и.к., доцент Н.К. Турусбекова жетектейт.
Колледж 2000-жылы Кыргыз техникалык университетинин алдында орто кесиптик билим берүү бөлүмү (КОББ) катары түзүлгөн:
2000-жылы 3 адистик ачылган. Алар: «Радиоэлектрондук техникаларды техникалык тейлөө жана оңдоо» (РТТО), «Тикме буюмдарды конструкторлоо жана технологиясы» (ТБКТ), «Чач тарач чеберчилиги жана жасалма косметика» (ЧЧ). Кадрдык курамында 2 штаттык окутуучу болгон жана бардыгы болуп 11-класстын базасында 45 студент окуган.
2002-жылы алгачкы бүтүрүүчүлөр аякташып, 32 студент адистикке ээ болушкан: «РТТО» адистиги боюнча — 10 киши, «ТБКТ» адистиги боюнча — 12 киши, «ЧЧ» адистиги боюнча — 10 киши аяктаган.
2003-жылы «Аң терилер кийимдерин, баш кийимдерди конструкторлоо жана технологиясы» аттуу жаңы адистик ачылган. Ошол учурда кадрдык курам 11 штаттык окутуучуга жеткен.
2005-жылы билим берүүнүн жаңы стандарттарына ылайык алардын аталыштары «Тикме буюмдарды моделдештирүү жана конструкторлоо», «Чач тарач чеберчилиги», «Аң тери буюмдарын моделдештирүү жана конструкторлоо» деп өзгөргөн. Өз кезегинде жаңы окуу пландары киргизилген.
2010-жылы биринчи жолу орто мектептердин 9-класс базасында кабыл алуу уюштурулган, ошондой эле «Электр менен жабдуу (тармактар боюнча)» жаңы адистиги ачылган.
2013-жылы баштапкы кыскартылган сөз ОКББ азыркы аталышта — И.Раззаков атындагы КМТУнун политехникалык колледжи деп өзгөртүлгөн.
2013-жылы ачылган адистиктер: 190604 «Автомобиль унааларын техникалык тейлөө жана оңдоо» (АУТТО); 190701 «Жүк ташууну уюштуруу жана унааны башкаруу (аба унааларынан башка унааларды түрлөрү боюнча)» (ЖУУБ); 261203 «Басмаканага өндүрүшү» (БӨ); 210402 «Кыймылдуу обьектилери бар байланыш каражаттры» (КОБК); 261203 «Басмакана өндүрүшү» (БӨ); 210406 «Байланыш тармактары жана коммутация системалары» (БТКС).
2015-жылы дагы 8 адистик ачылган: 140210 «Гидроэлектроэнергетикалык орнотмолор» (ГЭЭО); 140206 «Электрдик станциялар, тармактар жана системалар» (ЭСТС); 140603 «Электр машиналары жана аппараттары» (ЭМА); 230110 «Техникалык эсептөөчү каражаттарды жана компьютердик тармактарды техникалык тейлөө» (ТЭККТТТ); 260901 «Тигилген буюмдардын технологиясы» (ТБТ); 280105 «Өзгөчө кырдаалда коргонуу» (ӨКК); 150413 «Соодада жана коомдук тамактануудагы жабдууларды техникалык эксплуатациялоо» (СКТЖТЭ); 151001 « Машина куруунун технологиясы» (МКТ).
Өлкө экономикасы тажрыйбалуу, жогорку квалификациялуу ортоңку звенодогу кадрларга муктаж болгондуктан, КРнын кесиптик орто билим берүү жана кесиптик жогорку билим берүүсүндөгү “колледж-ЖОЖ” уламдуулугун камсыздоо максатында колледж үзгүлтүксүз кесиптик билим берүү моделин ишке ашырууда. Колледждин бүтүрүүчүлөрү жогорку окуу жайларында тездетилген программа боюнча билим алуусун уланта алышат. Ушуга байланыштуу окуу процесси модулдук-компетенттүү мамилеге негизделген КР КОББ жаңы мамлекеттик билим берүү системасына ылайык КМТУнун профилдик кафедраларынын окутуучулар менен бирдикте колледж окутуучулары иштеп чыккан программалар боюнча предметтерди терең өздөштүрүүгө багытталган. Ортоңку звенодогу адистерди даярдоо программалары КМТУнун профилдик кафедралары жана жумуш берүүчүлөр менен макулдашылып, бул бүтүрүүчүлөрдүн кесиптик даярдыгына жана жумуш берүүчүлөрдүн кесипттик-квалфикациялык талаптарына ылайык келүүсүнө жол ачат.
Өлкөбүздүн азыркы өнүгүү шартында И.Раззаков атындагы Политехникалык колледжи Кыргыз Республикасынын техникалык багытттагы алдыңкы кесипттик орто билим берүү окуу жайларынын бири катары болуу аракеттин күчөтүүгө багытталган. Кесиптик орто билим берүү программалары колледждин миссиясына ылайык ишке ашырылууда. Кесиптик орто билим берүү боюнча адистерди даярдоо күндүзгү бөлүмдө даярдалууда. Азыркы учурда колледжде Республиканын бардык аймактарынан, КМШ өлкөлөрүнөн жана алыскы чет өлкөлөрдөн келген 1500гө жакын студенттер окуп жатышат. КМТУнун Политехникалык колледжи-КОББ иштеген жылдардын ичинде жалпы 2200 дөн ашык дипломдуу адистер даярдалды.
Колледжде абитуренттерди кабыл алуунун динамикасы акыркы 5 жылда туруктуу өсүштү далилдеп турат: 2009-жылы – 68; 2010-жылы – 180; 2011-жылы – 210; 2012-жылы – 212; 2013-жылы – 232; 2014-жылы – 483; 2015-жылы – 671; 2016-жылы – 648; 2017-жылы – 672; 2018-жылы – 616; 2019-жылы – 549 абитуриент окууга кабыл алынды. Акыркы жылдардын мүнөздүү өзгөчөлүгү бул – жалпы билим берүү мектептериндеги 9-класстын бүтүрүүчүлөрүн кабыл алуунун көбөйүшү жана абитуренттердин адистиктерди туура тандай билүүсү болуп саналат.
Бүтүрүүчүлөрдү ишке орноштуруунун динамикасы көрсөткөндөй, бүтүрүүчүлөрдүн 20 -30% дан ашыгы окуусун улантуу үчүн жогорку окуу жайларга, жана 60 % тандаган адистиги боюнча ишке орношуп жатышат: 2010-ж. – 70%; 2011-ж. – 80%; 2012-ж. – 65%; 2013-ж. – 83%; 2014-ж. – 87%; 2015-ж – 88%; 2016-ж – 74%; 2017-ж – 82%, 2018-ж - 82%.
КОББ МББС на ылайык кесиптик орто билим берүү программасынын бир бөлүгү болуп колледждин студенттеринин практикасы эсептелет, студенттердин өзүнүн кесиби боюнча теориялык процессте алган билимдерин, көндүмдөрүн, практикалык тажрыйбаларга ээ болуу үчүн жумушчу программалары, окуу процессинин графиги жана билимди тереңдетүү, бышыктоо максатында академ-календары бекитилген. Студенттерге практика өтүү үчүн орундар ишканалар менен келишимдин негизинде ишке ашырылып берилет. Өлкөдөгү ишканалар менен бардыгы 120 дан ашык келишимдер түзүлгөн.
Социалдык өнөктөштөр. Колледждин ишенимдүү социалдык өнөктөштөрү төмөнкүлөр болушат: КТРК Бишкек шаары, ТРК Эхо Манаса, Сары-Өзон, ЭлТР ОТРК, ЖЧК «Эфор Бишкек ЛТД», ОАО РПО РМТР, ОАО «Кыргызтелеком», «Nikai», «Patriot KG», «Райс», телерадио-мастерскойлор, ЖЧК «Деском», ЖЧК «Алтын тамга», ЖЧК «Дасмедиа», ЖЧК «БизнесФормат», ИЦ «Текник», ЖЧК Автомат – Радиатор, ОАО «Акжолтой», ЖЧК Рем Электро Сервис, ЖЧК «Азо-Элита», «Дильбар» мода үйү, дизайн – студия «КAN – fashion», «Александра» тигүүчүлүк бирикмеси, «Руссоль» тигүүчүлүк компаниясы, «E-line moda» тигүүчүлүк компаниясы, ЖЧК «Фабертекс», «Назик» тигүүчүлүк фабрикасы, «Елена», «Жылдыз», «Каприз», «Бермет», «Көктөм» ательелери, «Текстим» тигүүчүлүк ишканасы, «Панины» жеке тигүүчүлүк ишканасы, «Минбаева З.У.» тигүүчүлүк ишканасы, «Алета», «Клеопатра», «SP Ledu» сулуулук салондору, «Этуаль», «Пери» салондору, ЖЧК «Студия Данияр», автобаза ДЗ, ЖЧК «Азиямоторс», ААК «Түндүк электр», АРЭС, Батыш РЭС, Чыгыш РЭС, Сокулук РЭС, Токтогул ГЭС, Бишкек шаардык ЖЭБ, Ат-Башы РЭС, ЖЧК «Бийик KG», Ала-Бука РЭС, ААК «Чыгыш электр», Тоң РЭС, Чолпон-Ата РЭС, ЖЧК «Рем электро сервис», Талас РЭС жана УЭС, Ташкөмүр ГЭС, Кемин РЭС, ОАО «Бишкек теплосеть», Курпсай ГЭС, Талас ПВЭС ж.б.
Окутуучулук курам. Учурда колледжде 151 кызматкер эмгектенет, анын ичинен контракт боюнча 110 ашык, анан ичинде штаттагы 64 жана КМТУнун профилдик кафедраларынан айкалыштырып эмгектенген 34 жана өндүрүштөрдөн айкалыштырып эмгектенген 14 окутуучу иштейт. Окутуучулук курамдын ичинен 5 илимдин кандидаты, 2 билим берүүнүн мыктысы, 1 КМШга эмгек сиңирген энергетик, 1 энергетика жана өнөр жайдын мыктысы, 14 экинчи жогорку билимдүү, 18 аспирант, 7 магистр, жакынкы чет өлкөлөрдүн жогорку окуу жайларынын бүтүрүүчүлөрү (Москва автомобиль-жол мамлекеттик техникалык университети, Москва байланыш жана информатика техникалык университети, Ленинград жеңил өнөр жай институту, Иванов текстиль институту, Ленинград аба күчтөрүнөн коргонуу аскердик саясий окуу жайы, Томск улуттук изилдөө политехникалык университети, Россия Федерациясынын Курулуш жана турак жай-коммуналдык чарба федералдык агенттигине караштуу Москва бетон жана темир бетон илимий изилдөө институту, Алма-Ата энергетика институту, Ташкент текстиль институту, Самарканд жогорку аскердик автомобиль командалык окуу жайы) жана Кыргызстандын алдыңкы жогорку окуу жайларынын бүтүрүүчүлөрү.
Окутуучулардын 100% жогорку билимдүү. Окутуучулук курамдын негизги билими адистик профилдерине ылайык келет. Педагогикалык жамаат курамы туруктуу: 5 жылга чейин– 43%ды, 5-15 жылга чейин – 46%ды, 15 жылдан ашуун – 18%ды түзөт. Окутуучулардын орточо курагы – 39 жаш.
Колледждин материалдык-техникалык базасы КМТУнун территориясында жайгашкан. Колледж оперативдик башкармалыгында өзүнчө окуу корпусун, окуу-өндүрүштүк тигүү ишканасын (ООТМ), окуу-лабораториялык борборду ээлейт, ошондой эле университеттин кафедраларынын лабораториялык базаларын колдонот. Колледжде окуу планында көрсөтүлгөн лекциялык, практикалык жана лабораториялык сабактардын бардык түрлөрүн өткөрүүнү камсыздоочу материалдык-техникалык база бар.
Колледжге кабыл алуу конкурстук негизде ишке ашырылат. Конкурстун шарттары кесиптик орто билим берүүнүн программасын өздөштүрүүгө абдан даярдалгандарды жана жөндөмдүүлөрдү алууну камсыздайт жана билим тармагында атуулдардын укугун сактоого кепилдик берет. Колледжге тапшыруучулар абитуриенттин тандоосу боюнча мамлекеттик (кыргызча) же расмий (орусча) тилдерде кирүү сынактарын тапшырууну тандоо укугуна ээ болушат. Абитуриенттердин билим денгээли жана жөндөмдүүлүгү колледжге кирүүнүн башкы талабы болуп эсептелет. Кирүүчүнүн билиминин жана жөндөмдүүлүгүнүн деңгээлин аныктоонун негизги каражаты болуп бланкалык тестирлөө саналат. 9-класстын жана 11-класстын базасында тапшырган абитуриенттер (Жалпы республикалык тестирлөөнүн сертификаты жоктор) ички тестирлөөнү төмөнкү предметтер боюнча өтүшөт: математика, физика (химия), тил (кыргызча же орусча).
Социалдык партнерлер менен байланышты өркүндөтүү, биринчи курстарды сапаттуу тандоо максатында базар эмгегинин суроосуна жана мектептин бүтүрүүчүлөрүнү өздүк ориентациясына негизделген жана профориентациялык иштердин жаны моделин киргизүү жана иштеп чыгуу, колледж, анын адистиктери жөнүндө кеңири түшүндүрүү, жайылтуу, мектеп окуучуларына профориентациялык кызматты көрсөтүү кирген, профориентациалык иштердин сапатын жогорулатуу максатында колледждин Профориентациалык борбору тандап алган билим берүү траекториясы, карьердик мүмкүнчүлүктөрү боюнча колледждин студенттерине консультация жана өз убагында маалыматтарды уюштуруу менен алектенет. Колледждеги профориентация борборунун иши бекитилген иш планына ылайык жүргүзүлөт. Келечектеги адистикти алардын каалап тандоосу үчүн шарттарды түзүүгө багытталган жана чоңдорго, мектеп жашындагыларга калктын бардык топторуна байланыштуу ар түрдүү формадагы иштерди алып барат.
2021-2030-жылдарга И.Раззаков атындагы КМТУнун Политехникалык колледжин өнүктүрүү стратегиясын иштеп чыгуу зарылдыгы (мындан ары – Колледжди өнүктүрүү стратегиясы деп аталат) 2014-2020-жылдарга И.Раззаков атындагы КМТУнун Политехникалык колледжин Өнүктүрүү стратегиясын ишке ашыруу мөөнөтү аяктагандыгына, ошондой эле 2021-2040-жылдарга Кыргыз Республикасындагы билим берүүнү өнүктүрүү Стратегиясы (долбоору) бекитилип ишке киргизилгендигине байланыштуу, билим берүү системасын жана өлкөнү өнүктүрүүдөгү учурдагы приоритеттер менен шартталган.
Өнүктүрүү стратегиясынын миссияны, көз карашты камтыйт, 2021-2030-жылдар аралыгында колледжди ишке ашыруунун негизги максаттарын жана милдеттерин, багыттарын, өнүгүү перспективаларын жана жолдорун аныктайт.
Колледждин миссиясы, максаты жана милдеттерин колдоо болгон ресурстарга шайкеш келет: адам ресурстары, билим берүү чөйрөсү (окуу-методикалык процесси, билим берүү технологиялары, тарбия процесси) финансы жана маалымат ресурсу, университеттин инфраструктурасы (колледж анын бөлүмү болуп саналат), колледждин потенциалдык мүмкүнчүлүктөрү менен камсыз кылат жана эмгек рыногунун талаптарын канаатандырат. Колледждин Өнүгүү стратегиясы башкаруунун бардык денгээлин камтыйт, жашоо-тиричиликтин негизги процесстери, келечектүү багыттары жана багытталган жетишүү миссиясы. Колледжди өнүктүрүү боюнча көрсөтүлгөн стратегияны жүзөгө ашыруу деталдуу планы иштелип чыккан.
Колледждин маанилүү багытта иштерди Өнүгүү стратегиясы билим берүү процессин өркүндөтүү болуп саналат. Колледж бул багыттардагы кесиптик билим берүүнүн сапатын баалоо пландарынын системасын ишке ашыруу боюнча төмөндөгүлөр пландаштырылган:
1. Билим берүү кызматы жөнүндө маалымдоо ачык системасын өнүктүрүү, камсыздоону өз убагында жаңылоо, маалыматтын ишенимдүүлүгү жана жеткиликтүүлүгү.
2. Бардык сабактар боюнча жалпы билим жана кесиптик блокторду окутуунун сапатын өнүктүрүүдө ички мониторингтерди өткөрүү, адистиктер боюнча бул көрсөткүчтүн билим берүү кызматынын сапаты катары бүтүрүүчүлөрдү ишке орноштуруу мониторинги, иш берүүчүлөрдүн канааттануу мониторинги жана калктын ачыктыгына жана билим берүү кызматтарынын сапаттуулугу.
3. Педагогикалык жамааттын билим берүү системасын баалоо сапатын иштеп чыгуу жана ишке ашыруу.
4. Кыргыз Республикасынын кесиптик орто билим берүү мамлекеттик стандарттынын модулдук-компоненттүү мамилесине ылайык ортоңку звенодогу адистерди даярдоо программаларын, дисциплиналарын окуу-методикалык көзөмөлдөө-баалоо каражаттрын иштеп чыгуу жана жакшыртуу.
5. Жумуш берүүчүлөрдүн аттесстациялык материалдарды, баалоо критерийлерин экспертизалоого жана колледждин бүтүрүүчүлөрүн жыйынтык, аралык мамлекеттик аттестациялоо жол-жобосуна катышуусу.
6. Жаңы муун стандарты талаптарына жооп берүүчү билим берүү процессин камсыздоо үчүн жаңы окуу-методикалык комплекстердин жаны муунун түзүү.
7. Заманбап эмгек рыногунда бүтүрүүчүлөрдүн көнүп кетүүсүн жана натыйжалуу жумушка орношуусуна, кесиптик карьерасын калыптандырууга шарт түзүш үчүн жумуш берүүчүлөрдү спецкурстардын окутуучулары катары тарттуу.
8. Автордук педагогикалык технологияларды иштеп чыгуу жана ишке ашыруу.
