«Имараттарды долбоорлоо, тургузуу жана жер титирөөгө туруктуу курулуш» кафедрасы, «Архитектоника» жана «Технология жана курулуш уюштуруу» кафедралардын базасында №1/157 буйруктун негизинде 03.07.2006-ж. түзүлгөн. "Имараттарды долбоорлоо, куруу жана жер титирөөгө туруктуу курулуш» кафедрасы түзүлгөн күндөн тартып, азыркы учурга чейин физика-математика илимдеринин кандидаты, доцент Маматов Ж.Ы. кафедрасынын башчысы. 1955-жылы Фрунзе политехникалык институтунда «Өнөр-жай жана жарандык имараттардын архитектурасы» (Арх. ПГЗ) кафедрасы түзүлгөн. Уюштуруучу жана биринчи кафедра башчысы – Кыргыз Республикасынын белгилүү архитектору, доцент Иванов Павел Петрович. П.П.Ивановдун демилгеси жана активдүү катышуусунда студенттерди реалдуу имараттарды долбоорлоого катыштыруу максатында кафедра алдында студенттик конструктордук долбоорлоо бюросу түзүлөт (СКДБ). Биринчи жетекчиси - доцент Мель Р.К. болгон. Студенттердин жана окутуучулардын күчү менен 25 жыл аралыгында көптөгөн долбоорлор ишке ашкан. 1973-жылдан баштап айыл-чарба курулуш багытында адистерди даярдоо башталган, ошондуктан кафедранын аты өзгөртүлгөн– «Өнөр-жай, жарандык жана айыл-чарба имараттардын архитектурасы» ( каф.баш. доцент Мель Р.К.). Республиканын инженерлерге зарылдыгы өсүп баратканына байланыштуу «Айыл-чарба имараттары жана курулуштары» кафедрасы түзүлөт (каф.баш. доц. Калюжин Н.Т.). 1979-жылдан «Өнөр-жай жана жарандык имараттардын архитектурасы» кафедрасы «Өнөр-жай жана жарандык курулуш» деп аталып жана ПГС адистерди бардык укуктары жана жоопкерчилиги менен даярдап чыгаруу боюнча башкы болуп дайындалат, иштөө жана окуу пландарын иштеп чыгарылат. 1992-жылга чейин кафедра башчылары болуп доцент, т.и.к. Мель Р.К., доцент, техника илимдеринин кандидаты ЯценкоД.В., доцент, т.и.к. Лосев Ю.Г. Алардын активдүү катышуусунда кафедрада теориялык жана практикалык илимий-изилдөө иштери жүргүзүлөт. Соңку жылдары кафедра башында Кадыралиева К.О., Филиппов В.А., Батырчаев И.Э., Кожалиев А. болуп келишкен. 2002-жылдан баштап кафедра жетекчиси болуп биринчи КМКТАУ ректору т.и.д., профессор Тентиев Ж.Т.болгон. Ал жаңы «Имараттарды долбоорлоо» адистигин уюштурган. «Технология жана курулушту уюштуруу» кафедранын тарыхы Кыргыз Мамлекеттик Университетинде техникалык факультетинин уюштуруусунан башталат. ФПИнин курулуш факультетинин «Курулушту өнүктүрүү» кафедрасы адистерди чыгаруудан биринчилеринен болгон. Кафедра башчылары болуп Проворов П.Н. (1954-1966-ж), Трулев В.И. (1962-1966-ж), доцент, т.и.к. Сердюков М.М. (1966-1969-ж) келишкен. Архитектура жана курулуш факультетинде студенттердин көбөйүшүнө байланыштуу, 1972-жылы кафедра экиге бөлүнгөн: «Курулушту өнүктүрүү технологиясы», (каф.баш.Тулемышев М.Ш.) жана «Курулушту уюштуруу», (каф.баш.Трулев В.И.). 1978-1986-жылдары «Курулушту өнүктүрүү технологиясы» кафедрасынын башчысы болуп доцент Ниязов Ш.Ф. келген, 1986-2002 жылдары т.и.д., профессор Тулемышев М.Ш. болгон. Республика боюнча бир эле «Курулушту уюштуруу жана технологиясы» кафедрасында «Курулуш конструкцияларын термо-иштеп чыгуу» илимий лабораториясы болгон. Анын жардамы менен республикада жаңы сарамжалдоо курулуш методдору ишке ашкан. 1993-жылы лабораториянын базасында Шаимбетов Д.А. диссертациясын коргоп, техникалык илимдер кандидаты болгон (жетекчиси Тулемышев М.Ш.), андан соң 2002- жылы Акматов А.К. (жетекчиси Тулемышев М.Ш.). Кафедранын Москва, Санкт-Петербург жана башка шаарлардын курулуш ЖОЖдору менен байланышы бар. Темир-бетон иштерин интенсификация технология тармагында профессор, т.и.д. Тулемышев М.Ш. белгилүү окумуштуусу болуп келген. Профессордун жетекчилигинде курулуш технологиясынын өнүгүшү үчүн чоң кадам кылган. 1971-1991-жылдары М.Ш.Тулемышевдин жетекчилигинде 1 млн. 650 миң сом суммага долбоорлор ишке ашкан 5 млн. сом. экономикалык эффекти менен болгон (1991-ж.баалары).
КАФЕДРАНЫН ИЛИМИЙ-ИЗИЛДӨӨ ИШТЕРИНИН НЕГИЗГИ БАГЫТТАРЫ
Жер титирөөгө туруктуу курулуштун теория жана практикасы.
Кафедра архитектура, курулуш жана экономика адистиктеги студенттерди окуу процесси менен камсыз кылат. Азыркы мезгилде кафедра окутуучулары 37 дисциплинадан сабак өтөт. ИДТжЖТК кафедрасы төмөнкү дисциплиналардан сабак өтөт: Курулуш процессинин технологиясы, Имарат куруу жана тургузуу технологиясы, өнөр-жай жана жарандык имараттардын архитектурасы, Типология, Архитектура-конструктордук долбоорлоонун негиздери ж.б. Кафедранын негизги концепция тармактары болуп: долбоордун алдыңкы сереп, юридикалык жагынан келишимдердин мыкты түзүлүшү, функционалдык, архитектура-композициялык жана конструктордук чечимдерди иштеп чыгуу, заманбап жолдору менен долбоорлоо. Азыркы мезгилдеги долбоорлоо практикасынын өзгөчөлүгүн эске алып, кесиптик байланыш психологиясы, долбоор башкаруу менеджменти, маалыматтык технологиялар дисциплиналары киргизилген. Кафедра технологиялык жана долбоорлоо практикаларды биринчи, экинчи, үчүнчү курстагы студенттерине өткөрөт. Өндүрүш практикасын кафедра менен архитектура-курулуш мекемелердин келишимине карата төртүнчү жана бешинчи курстардын студенттери өтөт. Азыркы учурда СейсмоИнституту, «Бишкеккурулуш» жана башка мекемелер менен кафедранын келишимдери бар. Практика жыйынтыгында студенттер аткарган иштери жөнүндө отчет жазып, коргошот. Архитектура, курулуш жана долбоорлоо тармагында биздин студенттер талап кылынган. Окуу процессин жакшыртуу максатында кафедра окутуучулары тарабынан окуу куралдары мезгил-мезгили менен жаңыланып турат. Акыркы мезгилдерде бир топ окуу китептер иштеп чыгарылган.
КАФЕДРАНЫН ЛАБОРАТОРИЯЛЫК БАЗАСЫ
Азыркы учурда кафедрада төмөнкү лабораториялар бар: «Жер титирөөгө туруктуу курулуш», «Архитектура-курулуштук физика», «Темир-Бетон», «Долбоорлоо борбору».
«Архитектура-курулуштук физика» лабораториясы
Лабораториянын изилдөө иштери: имараттарда температура жана аба нымдуулуктун таралганын психрометр методу менен окуу-изилдөө иштери, микроклимат чайпалуусу, тосуу конструкциялардын жылуулук өткөрүү касиеттерин изилдөө, жарык таралыш изилдөөлөр. Айтып өтүлгөн бардык изилдөө иштери термограф, барограф, гигрограф, люксметр жана башка аспаптардын жардамы менен ишке ашат. Лаборатория куратору доцент Матозимов Б.С., лаборатория жетекчиси Мисирова А.М. Лабораторияга тиешелүү адистиктер: ПЗ, СГУ, ПСК, ДАС, АРХ, РР жана башкалар.
«Жертитирөөгөтуруктуу курулуш»лабораториясы Лабораторияда үзгүлтүксүз сейсмикалык платформада сыноолор өткөрүлөт. Нормативтүү-техникалык, эсептөөчү, лаборатория-аспаптык жана башка базалары бар. Лаборатория башчысы Сансызбаев С.М. Азыркы учурда лаборатория базасында лабораторияда Сейсмология Институту, «Хабитат» ККФ, КМКТАУ Технология Трансферт Борбору биргелешип жергиликтүү материалдан салынган үйлөрдү сыноо өтүп жатат. Долбоордун максаты жергиликтүү материалдан салынган үйлөрдүн бир нече түрлөрүн сыноо жана жергиликтүү калкты кеңештөө. Долбоор алкагында 4 сыноо пландаштырылып, анын ичинен 3 сыноо ийгиликтүү түрдө жыйынтыкталды. Долбоорду ишке ашыруу үчүн жана жер титирөөгө туруктуу курулуш тармагында тажрыйба алуу үчүн курулуш адистиктердин студенттери чакырылышат.
«Долбоорлоо борбору»
1981-жылдан тарта иштеп келет. Борбордо сурап-билүү нормативдик адабият, типтик долбоорлор, каталогтор жана башка баасыз окуу материалдар орун алган. Бул окуу материалдар студенттерге дипломдук, курстук жана башка долбоорлордо зор жардамын берет.
«Темир-Бетон» лабораториясы
Түзүлгөн күндөрүнөн баштап курулуш илим тармагында бир нече илимий-изилдөө иштери жүргүзүлүп келет, алар: жаңы методдорду жана бетон өнүктүрүү технологияларды изилдеп өндүрүүгө киргизүү, бетон термо-иштеп чыгуу иштерин жакшыртуу, курулуш тармагында нормативдик-техникалык документацияларды иштеп чыгуу. Лаборатория куратору Мамыров К.Т.
ИЛИМИЙ-ИЗИЛДӨӨ ДОЛБООРЛОРУ
Кафедранын негизги илимий багыты: Имараттардын, курулуштардын функционалдык, архитектура-конструктордук, физика-техникалык жана композициялык долбоорлоо негиздерин жасоо. Кафедрада заманбап архитектура жана шаар курулуш, курулуш процесстерин уюштуруу жана технологиясы суроолору чечилет. Имараттардын типологиясын жакшыртууга жана архитектуралык-конструктордук долбоорлоонун социал-экономикалык аспекттерине чоң маани берилет. Акыркы жылдары «Имараттарды долбоорлоо, тургузуу жана жер титирөөгө туруктуу курулуш» кафедрасында бир нече илимий-техникалык иштери жасалып келет. Айрыкча Баткен облусундагы бир нече мектепке чейинки окуу мекемелерине коопсуздук боюнча визуалдуу баа берүү, Нарын дарыясынын 318 км жайгашкан көпүрөөнү изилдөө жана сыноо ж.б.
КВАЛИФИКАЦИЯ ЖОГОРУЛАТУУ КУРСТАРЫ
«Имараттарды долбоорлоо, тургузуу жана жер титирөөгө туруктуу курулуш» кафедрасы мамлекеттик сертификатка ээ болгондуктан курулуш адистиктеги студенттерге квалификация жогорулатуу курстарын өткөргөнү толук мүмкүнчүлүгү бар. Бардык курулуш адистигиндеги 3 курстагы студенттердин «Таш иштетүүчү» адистигиндеги 3-чү разрядынын сертификатын алууга мүмкүнчүлүгү бар.
Курстарга катталуу дареги
Кыргызстан, 720020, Бишкек ш., Малдыбаев көч. 34 «б», КМКТАУ КЭМИ, «Имараттарды долбоорлоо, тургузуу жана жер титирөөгө туруктуу курулуш» кафедрасы , 3/407. Телефон: +996-312-545712
