Исхак Раззаков атындагы Кыргыз мамлекеттик техникалык университети

Кафедранын тарыхы


И.Раззаков атындагы КМТУга Н.Исанов атындагы КМКТАУну кошуу менен кайра уюштуруунун негизинде Н.Исанов атындагы КМКТАУнун Маалыматтык системалар жана технологиялар (МСжТ) кафедрасы И.Раззаков атындагы КМТУнун Экономикадагы маалыматтык системалар (ЭМС) кафедрасына бириктирилген жана ЭМС кафедрасынын башчысынын милдетин аткаруучу болуп ф-м.и.к., доцент Жапаров М.Т. дайындалган.

ЭМС кафедрасынын тарыхы 1995-жылы И.Раззаков атындагы КМТУда «Колдонмо математика жана информатика» кафедрасынын базасында «Экономикадагы маалыматтык системалар» жаӊы кафедрасы түзүлгѳндѳн башталат. Кафедранын тарыхынын ѳзѳгүн 1968-жылы «Электроника жана эсептѳѳ техникасы» кафедрасы түзүлүп, аны т.и.к, доцент Осмонов М.К. жетектеген. 1976-жылы кафедра «Электроника» жана «Автоматтык башкаруу системалары жана эсептѳѳ техникасы» кафедралары деп экиге бѳлүнгѳн. Жаңы кафедранын башчысы болуп Кыргыз Республикасынын Улуттук Илимдер академиясынын (КР УИА) академиги, профессор В.П.Живоглядов дайындалган.

1977-жылдан «Автоматтык башкаруу системалары жана Эсептөө Техникасы» кафедрасын КР УИАнын академиги, азыркы кезде Москва мамлекеттик университетинин профессору А.А.Акаев 1977-жылдан 1982-жылга чейин жетектеген.

Кийинчирээк кафедра «Колдонмо математика жана информатика» кафедрасы болуп ѳзгѳртүлгөн. Аны ар кайсы мезгилде академик Живоглядов В.П., кийинчирээк 1992-жылдан КР УИАнын мүчѳ-корреспонденти, профессор Бримкулов У.Н. жетектеген.

1995-2013-жылдары, кафедраны техника илимдеринин доктору, профессор Бабак В.Ф. жетектеген .Анын жетекчилигинин астында кафедра «Экономикадагы маалыматтык системалар» багыты боюнча адистерди даярдай баштаган жана ага байланыштуу ушундай эле аталышка ээ болгон кафедра 552802.01 «Маалыматтык системалар жана технологиялар» багыты боюнча «Экономикадагы маалыматтык системалар» адистиги боюнча адистерди даярдаган.

2019-жылдын сентябрынан 2022-жылдын сентябрына чейин «Экономикадагы маалыматтык системалар» кафедрасын ф-м.и.к., доцент Батырканов М.Ш. жетектеген.

Ал эми Н.Исанов атындагы КМКТАУнун «Маалыматтык системалар жана технологиялар» (МСжТ) кафедрасы «Экономикадагы математикалык методдор» (ЭММ) кафедрасынын базасында 2001-жылы түзүлгѳн. «ЭММ» кафедрасы 1992-жылы техника илимдеринин доктору, профессор Виктор Захарович Меренков тарабынан негизделген. Бул жылдар аралыгында кафедраны техника илимдеринин кандидаттары, доценттер Бобрус Р.Г., Садыков Г.М., Тѳрѳев А.А., Каримбаев Т.Т. жана КР УИАнын академиги, техника илимдеринин доктору, профессор Шаршеналиев Ж.Ш. жетектешкен.

Эки кафедра теӊ «Маалыматтык системалар жана технологиялар» багыты боюнча кадрларды даярдоодо республикада алдыӊкы орундарды ээлеп келишкен.

2022-жылдын сентябрынан баштап «Экономикадагы маалыматтык системалар» кафедрасын

Бүгүнкү күнү ЭМС кафедрасы билим берүү программасынын «Маалыматтык системалар жана технологиялар» (МСТ) багытынын экономикадагы МСТ, банк ишидеги МСТ, бизнестеги МСТ, бажы ишиндеги МСТ жана курулуштагы МСТ профилдери боюнча академиялык бакалаврларды даярдоого багытталган.

ЭМС кафедрасы тѳмѳнкү магистратура программалары боюнча магистранттарды кабыл алат:

  • «Маалыматтык системалар жана технологиялар» багытынын:
  • “Экономикадагы маалыматтык системалар” программасы;
  • “IT - долбоорлорун жана иштеп чыгууларын башкаруу” программасы;
  • «Информатика жана эсептѳѳ техникасы» багыты боюнча “Маалымат базалары” программасы.

Кыргызстандын докторантурасын жана илимий потенциалын ѳнүктүрүү /DEREKA долбоорунун алкагында Н.Исанов атындагы КМКТАУда 2020-жылдан баштап Европа стандарттарына (ЕС) ылайык келген PhD докторантурасынын «Маалыматтык системалар жана процесстер» жаӊы билим берүү программасы боюнча докторанттарды даярдоо иштери жүргүзүлүүдѳ.

Кафедра Социалдык жана экономикалык системалардагы башкаруу багыты боюнча илимий изилдѳѳлѳрдү жүргүзѳт. Кафедрада Аспирантура ачылган. Аспирантурада азыркы убакта 4 кандидаттык жана 1 докторлук диссертациялар аткарылып жатат.

Кафедранын илимий багыты: бизнести, билим берүүнү жана ири социалдык жана экономикалык системаларды башкарууда заманбап маалыматтык технологияларды колдонуу болуп саналат. Илимий долбоорлордо CASE-технологиялары, заманбап моделдѳѳ тилдери, жасалма интеллекттин ыкмалары жана каражаттары ж.б. кеӊири колдонулат.

Кафедра университеттин окуу процессин башкаруунун корпоративдик системасын ѳнүктүрүү боюнча республикада алдыӊкы орунда турат. Студенттер илимий ишке кеӊири тартылган.

Бүгүнкү күндѳ кафедранын күчтүү жакттары катары төмөнкүлөрдү белгилеп кетүүгѳ болот:

  • Профессордук курамдын жогорку профессионалдык деӊгээли (Профессордук - окутуучулук курамынын сапаттык курамы 48%ды түзѳт, кафедранын профессордук -окутуучулар курамынын 80% чет ѳлкѳлѳрдѳ: Германия, Индия, Англия, Литва, Россияда билим алышкан);

  • Түштүк Кореядан келген волонтер Санг Сунг Ким тартылып, ЭМС кафедрасынын студенттери менен англис тилинде программалоо технологиясы курсу боюнча сабак ѳтѳт;

  • Материалдык-техникалык база (Кыргыз-Корея IT борборунун ѳндүрүлгѳн жана мобилдүү системалар лабораториясы, 1/202 кабинет; Виртуалдык электрондук лаборатория, №1-жатакана, 1-кабинет; «Тармактык технологиялар» лабораториялык классы, 1/303).

  • Окуу методикалык жабдуулар (кафедранын предметтик окуу-методикалык комплекси, кафедрадагы электрондук китепкана).

  • Методикалык материалдар иштелип чыккан (бакалаврлардын курстук жана бүтүрүү квалификациялык иштерин аткаруу, магистранттардын магистрлик диссертациялары жана ѳндүрүштүк - педагогикалык практикаларын ѳткөрүү боюнча).

  • Иш берүүчүлѳр менен байланыш келишимдеринин саны (Мамлекеттик Ишкана «ИНФОКОМ», «Нур ТЕЛЕКОМ» ЖЧКсы, Хостер KG, Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик салык кызматынын программалык камсыздоо жана маалыматтык коопсуздук башкармалыгы, «Кыргыз почтасы» мамлекеттик ишканасы, «Кыргыз тест» мамлекеттик ишканасы, Кыргызгидромет, Улуттук банк, Халык банк, РСК банк, ААК «Айыл банк»).

  • Магистранттардын мобилдүүлүгү (С-Пб, НИУ ИТМО, НИ АлГУ, НГУ).

  • Маалыматтык системалар жана технологиясы кафедрасынын мүчѳлѳрүнүн күчү менен эл аралык конференцияларды жана семинарларды жогорку деӊгээлде уюштуруп (2014, 2015, 2017, 2019, 2021 -ж.) ѳткѳрүштү.

Инвестицияларды тартуу:

  • Кафедранын мүчѳлѳрү (Жапаров М.Т., Абдиева С.) Түштүк Кореядан келген волонтер Деуган Ли менен биргеликте «Интернет буюмдарын программалоо» компьютердик классын түзүү боюнча биринчи инвестициялык долбоорду иштеп чыгышып, 315000 сом ѳлчѳмүндѳ грант утуп алышты. Raspberry Pi тибиндеги 20 даана компьютери менен жабдылган жаӊы компьютердик класс түзүлдү.

  • Экинчи инвестициялык долбоор «Интернет буюмдарын программалоо» компьютердик классынын техникалык жабдуулары иштелип чыгып, 280000сом ѳлчѳмүндѳ грант утуп алды. Бул сумма робототехника үчүн окуу материалдарын (10 машина, 5 дрон жана башка материалдар) сатып алууга жумшалды.

  • Кафедранын өнөктөшү Hoster.kg Интернет таркатуучу компаниясы “Тармактык технологиялар” лабороториялык классына 10 миң долларлык жабдыктарды тартуулаган.

Кафедра аталган багыттар жана адистиктер боюнча кадрларды даярдоодо республикада базалык кафедра болуп эсертелет. Кафедраны бүтүргѳндѳрдүн дээрлик бардыгы жумушка орношушат. Алардын бир тобу жогорку жетекчилик кызматтарда иштешет (мисалы, Бажанов О., Ваганов В.- Вилл-Биль -Дан компаниясынын жогорку деӊгээлдеги жетекчилери). Кафедранын бир катар бүтүрүүчүлѳрү Россия, Казакстан, Германия, Англия жана АКШда эмгектенишет.

Кафедра окуу процессинде заманбап компьютердик технологияларды колдонууга басым жасайт. Анын электрондук китепканасы бар, бардык окутулган курстарды электрондук окуу программалары жана методикалык куралдар менен камсыз кылат. Электрондук окуу программалары кеӊири колдонулат. Кафедранын окутуучуларынын окуу эсептоо жана бөлүштүрүү, кадрлардын эсебин жана кыймылынын жүктѳмүн эсепке алуу, студенттердин жетишкендиктерин эсепке алуу сыяктуу процесстери автоматташтырылган. Кафедраны башкарууну колдоонун электрондук версиясы түзүлгѳн.