Илимий изилдөө иштер

И.Раззаков атн. КМТУ Жогорку мектептер Экономика жана бизнестин жогорку мектеби Каржы, талдоо жана эсеп Илимий изилдөө иштер

Кафедранын доценттери Ч.К. Сыдыкова жана У.М. Омурзакова Казакстанда, Астана Эл аралык университетинде өткөн «AIU-2025: Казакстан жана эл аралык билим берүү аянты — келечек үчүн кызматташтык» эл аралык илимий-практикалык конференциясында ийгиликтүү докладдарын жасашты.

Илим күнүүнө арналган бул конференция 2025-жылдын 22-25-апрелинде Казакстанда болуп, билим берүү жана илим тармагындагы алдыңкы тажрыйба жана идеяларды алмашуу аянтчасына айланды.

Доцент Ч.К. Сыдыкова конференция катышуучуларынын кызыгуусун жараткан доклад менен чыгып, ошондой эле «Туризмдеги жаңы технологиялар: билим берүү, цифрлештирүү, бизнес» деген актуалдуу темадагы тегерек столдо активдүү катышып, санариптик трансформация шартындагы тармактын өнүгүшү боюнча өз билимдери жана көз караштары менен бөлүштү.

Доценттер Ч.К. Сыдыкова жана У.М. Омурзакованын мындай маанилүү эл аралык иш-чарага катышуусу кафедрада жүргүзүлүп жаткан илимий изилдөөлөрдүн жогорку деңгээлин көрсөтүп, билим берүү тармагындагы эл аралык кызматташтыкты бекемдөөгө салым кошот.

                    https://www.instagram.com/p/DJR6LlEIjBS/?igsh=MXE0bWk0MmU4NXZpNg==

2025-жылдын 24-апрелинде кафедранын окутуучулары кыргыздын улуу экономист окумуштуусу, академик Айдаркан Молдокуловдун 95 жылдыгына арналган «Кыргыз ССР экономист окумуштууларынын мурасы – заманбап социалдык-экономикалык өнүгүүнүн негизи» эл аралык илимий-практикалык конференциясына активдүү катышышты.

Конференция өлкөнүн социалдык-экономикалык өнүгүүсүнүн актуалдуу маселелерин кыргыз экономист окумуштууларынын бай илимий мурасы контекстинде талкуулоого маанилүү аянтча болду.

Мындай илимий иш-чараларга катышуу экономикалык илимдеги акыркы тенденциялардан кабардар болуп, тажрыйба алмашууга жана окуу процессин жаңы билим жана идеялар менен байытууга мүмкүндүк берет.

Биз Айдаркан Молдокуловдун эмгегин урматтап, анын чыгармалары заманбап изилдөөлөр үчүн баалуу негиз экенин белгилейбиз.

                    https://www.instagram.com/p/DJR1h5xIZlU/?igsh=cWs2ZTkzMHp5Nmti

Кафедранын бакалавр жана магистратура студенттери 2025-жылдын 27-28-мартында өткөн жаш илимпоздордун, аспиранттардын, магистранттардын жана студенттердин 67-эл аралык тармактык илимий-техникалык конференциясына активдүү катышышты.

Кафедраны түзгөн бардык катышуучулар конференцияда ийгиликтүү катышканы үчүн сертификаттар менен сыйланышты. Айрыкча магистрантка Сансыз кызы Айпери (группа УАУм-1-24) конференциянын катышуучулары арасында 1-орунду алып, жогорку билим деңгээлин жана илимий изилдөөлөрүн көрсөтүп, өзгөчө таанылды.

Студенттерибиздин жана магистранттарыбыздын жетишкендиктерине сыймыктанабыз жана илимий ишмердүүлүктөгү жана кесиптик өсүүдөгү мындан аркы ийгиликтерин күтөбүз.

                    https://www.instagram.com/p/DIvo-LRoJ0w/?igsh=MW40eGdjZDNqMHFveQ==

Кафедранын илимий иш-аракети курулуштун инновациялык өнүгүүсүнүн финансылык-кредиттик механизмдерин, бухгалтердик жана аналитикалык процедураларды модернизациялоону теориялык жактан өнүктүрүүгө багытталган. Илимий изилдөөлөрдүн натыйжалары курулуш тармагындагы чарбалык субъекттер тарабынан аналитикалык жана стратегиялык маселелерди чечүүдө колдонулат. Кафедранын илимий ишинин негизги багыттары болуп төмөнкүлөр саналат:

1. Курулушта инновациялык өнүгүүнү жөнгө салуунун финансылык-кредиттик механизми:

 - Кыргыз Республикасынын курулуш тармагынын инвестициялык стратегиясын финансылык жөнгө салуу (э.и.д., проф. Шербекова А.А.);

 - Кыргыз Республикасынын экономикасын санариптештирүү шартында финансы системасын өнүктүрүү көйгөйлөрү: теория жана практика (э.и.к., доц. Рыспаева А.С.);

 - Кыргыз Республикасынын кредиттик системасы: генезиси, өнүгүүсү, келечеги (э.и.к., доц. Омүрзакова У.М.);

 - Кыргыз Республикасындагы камсыздандыруу рыногун мамлекеттик финансылык жөнгө салуу (э.и.к., доц. Мурзалиева Э.И.);

 - Кыргыз Республикасынын автомобиль жолдорун калыбына келтирүү башкармалыгы (э.и.к., доц. Ысыраилова Ж.Б.);

 - Кыргыз Республикасынын инновациялык өнүгүү шарттарында курулуштагы финансылык-экономикалык коопсуздуктун көйгөйлөрү (э.и.к., доц. А.А.Чонкоева).

2. Курулуш тармагын инновациялык өнүктүрүүнүн бухгалтердик жана аналитикалык жол-жоболору:

       - инвестициялык жана курулуш секторунда бухгалтердик эсеп системасын түзүүнүн теориясын жана методологиясын иштеп чыгуу (э.и.к., доц. У.Н. Молдокматов);

       - курулуш индустриясынын ишканаларында стратегиялык бюджеттештирүүнү өнүктүрүү көйгөйлөрү: теория жана практика (э.и.к., доц. Сыдыкова Ч.К.);

       - Кыргыз Республикасынын курулуш тармагындагы ишканалардын инновациялык өнүгүүсүн талдоо методологиясын өркүндөтүү (т.и.к., доц. Атаходжаев Ш.Х.);

       - Кыргыз Республикасынын курулуш уюмдарында финансылык жыйынтыктын калыптануусунун бухгалтердик эсеби, талдоосу жана аудити (улук окутуучу Бегалиева Г.Т.);

       - курулуш уюмдарын башкаруу системасындагы ички аудит (улук окутуучу Жекшеналиева Г.А.).

Учурда э.и.д., проф. Шербекова А.А. Кыргыз улуттук университетинин Д 08.23.666 диссертациялык кеңешинин төрагасы. Ж.Баласагын жана Кыргыз мамлекеттик техникалык университети. И.Раззакова. «КТЭ» кафедрасы 08.00.10 – финансы, акча жүгүртүү жана кредит, 08.00.05 – экономика жана эл чарбасын башкаруу (тармактары жана иш чөйрөсү боюнча) жана 08.00.12 - бухгалтердик эсеп, статистика адистиктери боюнча докторлук жана кандидаттык диссертациялардын илимий даражасын алуу үчүн берилген диссертацияларды кароо үчүн бир нече жолу жетектөөчү уюм болуп дайындалган.

«КТЭ» кафедрасы Ж.Баласагын ат. КМУ, Б.Ельцин ат. КРСУ, М.Рыскулбеков ат. КЭУ, ОшМУ жана башка Кыргыз Республикасынын ЖОЖдору менен кызматташат жана илимий иш-чараларга катышат. Кафедранын профессордук-окутуучулук курамы, аспиранттар, магистранттар жана студенттер эл аралык жана республикалык илимий-практикалык конференцияларга үзгүлтүксүз катышып, илимий изилдөөлөрдүн алкагында илимий эмгектерин РИНЦ, Web of Science жана Scopus  тынымсыз жарыяланып турат.

2023-жылдын 20-апрелинде э.и.к., доц. Чонкоева А.А. МАУПФиБ тарабынан уюштурулган «Заманбап коомдун инновациялык өнүгүүсү: чакырыктар жана өнүгүү перспективалары» темасында профессордук-окутуучулар курамынын, жаш окумуштуулардын, практиктердин жана студенттердин Эл аралык илимий-практикалык конференциясына катышып, «Заманбап экономиканын векторлору» деген темада доклад жасады.

2023-жылдын 27-апрелинде э.и.д., проф. Шербекова А.А., э.и.д., доц. Чонкоева А.А., э.и.к., доцент Рыспаева А.С., э.и.к., доцент Ысыраилова Ж.Б. (Сансыз кызы Айпери - ФН-1-20 т., Төлөбаева Айжамал - ФК-1-20 т., Анарбекова А., Аристанбекова Б, Баратова А. - БЭКА-1-20 тайпасы) «XIII класста илимий жетекчи болуп катышкан. Эл аралык студенттик конференцияны Кыргыз-Түрк “Манас” университети  уюштурган. ФН-1-20 тайпасынын студенти Толобаева А. II даражадагы Диплом, ФН-1-20 тайпасынын студенти Сансыз кызы Айпери III даражадагы диплом менен сыйланды.

2023-жылдын 27-28-апрелинде экономика илимдеринин доктору, проф. Шербекова А.А. Санариптик экономика жана укук институту тарабынан уюштурулган «Туруктуу өнүгүү жана инновациялар» боюнча II Эл аралык илимий форумга (WFSDI 2023) катышты.

2023-жылдын 30-апрелинде “Заманбап илим: актуалдуу маселелер, жетишкендиктер жана инновациялар” Эл аралык тармактык илимий-практикалык конференциясында илимий иш-чаранын алкагында илимий жетекчи катары «КТЭ» кафедрасынын профессордук-окутуучулук курамы – э.и.д., проф.  Шербекова А.А. (Коногалиев Б.Б. жана Замирбекова А.А. – ФН(м)-1-21 тайпа), э.и.к., доц.. Сыдыкова Ч.К. (Кирсанов Д. -  УАУ(м)-1-21 т.), э.и.к., доц.. Чонкоева А.А. (Токтомбеков Э. ФНэ-1-21 т.), э.и.к., доц.. Ысыраилова Ж.Б. (Айдаралиева Б. –УАУ(м)-1-21 т.), э.и.к., доц.. Омурзакова У.М. (Медербекова А. - ФН(м)-1-21 т., Эмилбекова С. - ФНм-1-22 т.). Магистрант Кирсанов Д. (УАУ(м)-1-21 т.) “Башкаруучулук эсептин стратегиялык методдорун киргизүү практикасын изилдөө” темасында доклад жасагандыгы үчүн II даражадагы Диплом менен сыйланды.

2023-жылдын 25-майында э.и.д, проф. Шербекова А.А., э.и.к., доц. Омурзакова У.М. Кыргызстан Эл аралык университетинин 30 жылдыгына арналган “Жаңы Жибек жолу: ишкердик кызматташуу жана экономикалык өнүгүүнүн келечеги” аттуу эл аралык илимий-практикалык конференцияда баяндама жасады.

2023-жылдын 25-сентябрынан 29-сентябрына чейин э.и.к., доц. Сыдыкова Ч.К. жана э.и.к., доц. Омурзакова Жогорку Экономика мектебинде (Москва ш.) өткөн Эл аралык өнөктөштүк жумалыгына катышышты. Доц. Сыдыкова Ч.К. Раззаков атындагы КМТУнун интернационализациясы: көйгөйлөр жана келечек” деген темада “Университет дүйнөнүн жараны катары: билим берүү жана илим тармагындагы глобалдык өнөктөштүк” жумушчу сессиясында баяндама жасады.

2023-жылдын 23-ноябрында «КТЭ» кафедрасынын профессордук-окутуучулук курамы – э.и.к., доц.. Сыдыкова Ч.К., э.и.д., проф. Шербекова А.А., э.и.к., доц. Рыспаева А.С., э.и.к., доц. Чонкоева А.А., э.и.к., доц. Ысыраилова Ж.Б., т.и.к., доц.. Атаходжаев Ш.Х., э.и.к., доц.. Мурзалиева Э.И. Кыргыз Республикасынын мамлекеттик жана саясий ишмери Н.Исановдун 80 жылдыгына арналган “Курулуштагы заманбап тенденциялар: көйгөйлөр жана аларды чечүүнүн жолдору” аттуу Эл аралык илимий-практикалык конференцияга активдүү катышышты. Э.и.к, доц. Чонкоева А.А. «Курулуштагы экономикалык коопсуздуктун финансылык компонентине коркунуч» деген темадагы илимий доклады үчүн 1-даражадагы Диплом менен сыйланган.

2023-жылдын 15-ноябрында «КТЭ» кафедрасынын профессордук-окутуучулук курамы Жогорку Экономика мектеби тарабынан уюштурулган “Санариптештирүү Кыргызстанда илимди жана бизнести өнүктүрүүнүн фактору катары: реалдуулук жана келечек” деген темада тегерек столго катышты. анын максаты сунуштарды иштеп чыгуу үчүн билим берүү жана бизнести санариптик трансформациялоо чөйрөлөрүндө билим берүү мекемелеринин өкүлдөрү менен кызыкдар тараптардын ортосунда диалог үчүн аянтчаны түзүү болгон.

Чет өлкөлүк өнөктөш университеттер менен илимий изилдөөлөр жаатында кызматташууну кеңейтүү жана бекемдөө, квалификацияны жогорулатуу жана тажрыйба алмашуу максатында «КТЭ» кафедрасынын профессордук-окутуучулук курамы чет өлкөлүк мобилдүүлүк жана илимий стажировка катышышты:

- доц. Омурзакова У.М. - 2023-жылдын 17-29-апрелинде Цвикау шаарындагы Колдонмо илимдер университетинде (Германия) DAAD Alumni-Woche эл аралык иш-чарасына “WHZ – International 2023” катышты; 2023-жылдын 11-17-сентябрында Усть-Каменогорск шаарында (РК) - “WHZ & KAFU - International 2023” Эл аралык конференциясында - Эл аралык тармактарды куруу; 2023-жылдын 17-июлунан 27-августуна чейин Рига шаарында (Латвия) BALTIJAS STARPTAUTISKĀ AKADĒMIJA базасында илимий стажировкадан өттү - “Глобалдык жана улуттук өлчөмдөрдө илимий изилдөө чөйрөсүнүн контексти. Аймактык илимий-метрикалык мектепти өнүктүрүү: мааниси жана өзгөчөлүктөрү» (онлайн);

- доц. Сыдыкова Ч.К. жана доц. Омурзакова У.М. 2023-жылдын 25-29-сентябрында Москва шаарында (Россия Федерациясы) Улуттук изилдөө университетинин Жогорку Экономика мектебинин Эл аралык өнөктөштүк жумалыгына;

- доц. Молдокматов жана доц. Чонкоева А.А. 2023-жылдын 11-июнунан 16-июнуна чейин Цвикау шаарында (Германия) Колдонмо илимдер университетинде илимге багытталган тренинг жумалыгына;

- доц. Молдокматов У.Н. 2023-жылдын 17-23-сентябрында Берлинде (Германия) жана Брюсселде (Бельгия) “Европалык экономиканы санариптештирүү жана трансформациялоо” илимий иш-чарасына.

«КТЭ» кафедрасынын профессордук-окутуучулук курамы илимий-изилдөө иштерин уюштуруу боюнча түзүлгөн илимий коомчулуктун алкагында студенттер менен дайыма жолугушууларды өткөрүп турат. Илимий жамааттардын жетекчилери болуп «КТЭ» кафедрасынын илимий даражасы бар окутуучулары саналат. Коомчулук тайпатун, курстун жана профилдин эки мүчөлөрүн бириктире алат. Бул студенттердин изилдөө иштеринин алгачкы кадамдары болгондуктан, анын катышуучулары үчүн максаттар жөнөкөй болууга тийиш. Негизинен бул докладдарды жана макалаларды даярдоо, алардын эң жакшысы студенттердин илимий-практикалык конференцияларына, конкурстарына, көргөзмөлөрүнө сунушталат. Илимий коомдордун алкагында студенттер жана магистранттар менен илимий-изилдөө иштери жүргүзүлдү:

- проф. Шербекова А.А. магистранттары менен Коногалиев Б.Б., Замирбекова А.А. (ФН(м)-1-21-тайпа), студенттер Төлөбаева А. (ФНэ-1-20-т.), Сансыз кызы А., Маматбаева Ш. (ФН-1-20-т.);

- доц. Молдокматов магистранттар менен Оморов Б. (ФНм-1-21- т.) жана Эсенаманова А. (УАУ-1-21-т.);

- доц. Омурзакова У.М. студент Кубанычбекова Б. (БЭКА-1-20 т.) жана магистранттар Эмилбекова С. (ФКм-1-22 т.), Медербекова А. (ФНм-1-21 т.);

- доц. Рыспаева А.С. студенттер менен Медетбекова Ж. жана Бактарбекова А. (БЭКА-1-21 т.), Тузабаева А., Абдыразакова Д. (ФН-1-21 тайпа), магистрант Смагулова Г. (УАУ(м)-1- 21 т.) ;

- доц. Мурзалиева Э.И. студенттер менен Медетжан кызы Т., Болот кызы С. (ФН-1-20-т.), Талантбек кызы Н., Шамшиева К. (ФНэ-1-20-т.);

- доц. Атаходжаев Ш.Х. магистранттары менен Галимова К.Э., Асылбек К.Н. (ФН(м)-1-21 т.), Акматкулова Д.Ф. (УАУм-1-22-т.);

- доц. Чонкоева А.А. студенттери менен Э.Токтомбеков (ФНэ-2-21-т.), А.Анарбекова (БЭКА-1-20-т.), магистранттар Чаргынова А. (УАУ(М)-1-21-т.), Каныбеков Р. (ФН(м)-1-21 т.);

- доц. Ысыраилова Ж.Б. магистрант Б.Э.Айдралиева менен (УАУм-1-21-т.), студенттер Аристанбекова Б. жана Баратова А. (БЭКА-1-20-т.).

Студенттер жана магистранттар менен жүргүзүлгөн илимий-изилдөө иштеринин жыйынтыгы боюнча илимий макалалар РИИБнин басылмаларында, И.Раззаков атындагы КМТУнун магистранттарынын жана студенттеринин илимий эмгектеринин жыйнагында жана башка басылмаларда жарыяланып турат.

«КТЭ» кафедрасы ири курулуш-финансылык кредиттик уюмдар менен тыгыз кызматташат: «КБ Кыргызстан» ААК, «ЭкоИсламик Банк» ААК, «А Плюс» камсыздандыруу компаниясы, «Эмарк Групп» ЖЧК, «Авангард Стиль» ЖЧК, «FinSalt&Co» консалтинг компаниясы, «CH&BER» аудитордук компаниясы, Кыргыз Республикасынын Финансы министрлигине караштуу Окуу борбору, «Кыргыз Республикасынын Аудиторлор Гильдиясынын Ассоциациясы» жана башкалар.  Алар менен биргелешип илимий изилдөөлөрдү жүргүзүүгө көмөктөшүү жана алардын жыйынтыгы боюнча сунуштарды ишке ашыруу максатында кызматташуу келишимдери түзүлгөн.

2024-2025-окуу жылына кафедранын илимий-изилдөө иштеринин ПЛАНЫ