Чет өлкөлүк жарандардын иштөөгө уруксат алуусунун негизги критерийлери болуп төмөнкүлөр саналат: жогорку квалификация, чет тилдерди билүү, Кыргыз Республикасына финансылык жана интеллектуалдык салым кошуу, ошондой эле жергиликтүү эмгек рыногунда ушул сыяктуу адистердин Кыргыз Республикасынын жарандарынын ичинен жоктугу .
Жумушка орношуу тартиби чет элдик жарандын статусунан көз каранды. Үч статусу бар:
убактылуу болуу - виза же каттоо купону менен иштөө; убактылуу жашоочулар - буга чейин убактылуу жашоого уруксаты бар; туруктуу жашоочулар - жашап турууга уруксаты бар чет өлкөлүктөр; Жумушка уруксаттын эки түрү берилет:
а) чет өлкөлүк жумушчу күчүн тартууга уруксат - Кыргыз Республикасынын аймагында юридикалык жана жеке жактарга чет өлкөлүк жумушчу күчүн тартууга жана пайдаланууга укук берген белгиленген формадагы документ ("Жумуш берүүчүнүн уруксаты")
б) жумушка уруксат - чет өлкөлүк жарандардын же жарандыгы жок адамдардын Кыргыз Республикасында эмгек же ишкердик ишин жүргүзүү укугун тастыктаган белгиленген формадагы документ ("Жумушчуга уруксат").
2. Чет элдик жумушчу күчүн тартууга жана пайдаланууга квоталарды белгилөө
Кыргыз Республикасынын Өкмөтү жыл сайын чет өлкөлүк жумушчу күчтү тартууга жана пайдаланууга квота белгилейт. Квота кесиптердин топтору үчүн жана Кыргыз Республикасынын аймактары, анын ичинде Бишкек шаары үчүн белгиленген.
3. Жумушка уруксат алуу үчүн ким керек
Чет өлкөлүк жумушчу күчүн тартууну пландаштырган Кыргыз Республикасынын жеке жана юридикалык жактары чет өлкөлүк жарандарды жана жарандыгы жок адамдарды жумушка орноштуруудан мурун Иш берүүчү уруксатын алышы керек. Иштөөнү пландап жаткан чет өлкөлүк жарандар жана жарандыгы жок адамдар (18 жаштан жогору) Кызматкерге уруксат алуу үчүн кайрылышы керек.
4. Кандай учурларда чет өлкөлүк жаранга жана жарандыгы жок адамга иштөөгө уруксат берүүдөн баш тартууга же жокко чыгарууга болот?
Чет өлкөлүк жаранга жана жарандыгы жок адамга иштөөгө уруксат берүүдөн баш тартылышы мүмкүн же иштөөгө жарактуу уруксат төмөнкү учурларда жокко чыгарылышы мүмкүн:
- ички эмгек рыногунда Кыргыз Республикасынын жарандарынын ичинен адистердин болушу;
- берилген маалыматтардын так эместигин аныктоо;
- Кыргыз Республикасынын аймагында эмгек же жеке ишкердик иш токтотулганда;
- Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына каршы келген аракеттерди жасаганда.
Эгерде иш берүүчү чет элдик жумушчу күчтү тартуунун жана пайдалануунун тартибин бузса, анда Кыргыз Республикасынын Мамлекеттик миграция кызматы жумуш берүүчүгө аныкталган бузууларды четтетүү мөөнөтүн көрсөтүү менен эскертүү берет. Бул талаптар аткарылбаса же бир нече жолу мыйзам бузулган учурда, чет өлкөлүк жумушчу күчүн тартууга уруксат жокко чыгарылат же бузуулар толугу менен жоюлганга чейин токтотулат.
5. Ким иштөөгө уруксат алуу талабынан бошотулат
Кыргыз Республикасынын мыйзамдарында уруксат алуу талабы коюлбаган адамдардын толук тизмеси каралган. Атап айтканда, төмөнкүлөр кирет:
- расмий түрдө качкын деп таанылган же Кыргыз Республикасынын аймагында саясий башпаанек алган адамдар;
- Кыргыз Республикасында туруктуу жашоого уруксаты бар адамдар;
- чет өлкөлүк юридикалык жактар тарабынан жеткирилген технологиялык жабдууларды орнотууну (орнотууну көзөмөлдөөнү) жүзөгө ашырууга жиберилген адамдар;
- Кыргызстандын билим берүү мекемелеринин программаларынын алкагында өндүрүштүк практикадан өтүп жаткан, ошондой эле каникул учурунда иштеген студенттер;
- дипломатиялык өкүлчүлүктөрдө жана консулдук мекемелерде, ошондой эле Кыргыз Республикасында аккредитацияланган эл аралык уюмдарда иштеген адамдар; - Кыргыз Республикасында аккредитацияланган корреспонденттер жана журналисттер;
- жумушка орношуунун башка тартиби Кыргыз Республикасынын чет мамлекеттер менен мамлекеттер аралык жана өкмөттөр аралык келишимдеринде аныкталган адамдар.
6. Уруксат берүү мөөнөтү
Чет элдик адиске иштөөгө уруксат бир жылдык мөөнөткө берилет, аны жыл сайын узартуу укугу берилет.
7. Башка жумуш берүүчүгө жарактуу уруксатты өткөрүп берүү
Жумуш берүүчүнүн уруксаты бир жумуш берүүчүдөн экинчисине өткөрүлүп берилбейт. Жумушка уруксат алган чет элдик жумушчулар Жумушчуга уруксатты башка жумуш берүүчүгө өткөрүп бере алышпайт. Чет элдик жумушчулар бир нече уюмдарда кошумча уруксат менен гана иштөөгө укуктуу. Жумушчу уруксаты бар чет өлкөлүк жеке ишкерлер берилген арызда көрсөтүлгөн жерде ишкердик ишин жүргүзүүгө укуктуу. Эгерде чет элдик жеке ишкер өтүнмөдө көрсөтүлбөгөн жерде ишкердик ишин жүргүзүүнү кааласа, анда ага кошумча уруксат кагаздары керек.
Керектүү документтер
Чет өлкөлүк жумушчу күчүн тартууга жана пайдаланууга уруксат алуу үчүн зарыл документтердин тизмеси жана чет өлкөлүк жарандарга жана жарандыгы жок адамдарга Кыргыз Республикасынын аймагында иштөө укугу үчүн иштөөгө уруксат алуу үчүн мамлекеттик миграция кызматынын башчысы тарабынан бекитилген. 1 жыл. (2015-жылдын тизмеси - No1 тиркеме, 2016-жыл - каралып жана бекитилүүдө, кийинчерээк берилет).
Жогоруда көрсөтүлгөн керектүү документтердин тизмесине ылайык, Республикалык СПИД борборунан ВИЧ инфекциясы боюнча эл аралык кан анализинин медициналык маалымкаты берилет, соттуулугу жөнүндө маалымкат берилбейт.
(Кыргыз Республикасынын Өкмөтүнүн 2019-жылдын 16-апрелиндеги No 175 токтому менен бекитилген Чет өлкөлүк жарандардын жана жарандыгы жок адамдардын Кыргыз Республикасынын аймагында жумушка орношуу тартиби жөнүндө жобонун 12-пункту):
Тиркеме № 1
Чет элдик жумушчу күчүн тартууга жана пайдаланууга уруксат алуу үчүн документтер жана иштөөгө уруксат (жеке карталар) электрондук же кагаз түрүндө кабыл алынат. Электрондук түрдө документтерди кабыл алуу Кызматтын электрондук почтасына Интернеттин жардамы менен жүргүзүлөт. Электрондук почта аркылуу жөнөтүлгөн ар бир документке арыз ээси электрондук санарип колу менен кол коюшу керек.
а) Чет элдик жумушчу күчүн тартууга жана пайдаланууга уруксат алуу үчүн документтер:
1. Ыйгарым укуктуу орган бекиткен формадагы чет өлкөлүк жумушчу күчүн тартуу жана пайдалануу жөнүндө арыз;
2. Юридикалык же жеке жактарды мамлекеттик каттоо жөнүндө күбөлүктүн нотариалдык күбөлөндүрүлгөн көчүрмөсү;
3. Лицензиялык иш-аракеттерди жүзөгө ашырган учурда), лицензияланган ишти жүзөгө ашырууга лицензиянын көчүрмөсү;
4. Бекитилген штаттык таблица, анда бардык кызматкерлердин саны, жеке маалыматтар (фамилиясы, аты, атасынын аты, паспорттун номери), ошондой эле бош турган вакансиялар жөнүндө маалыматтар көрсөтүлгөн.
б) Жумушка уруксат алуу үчүн документтер (жеке карталар):
1. Ыйгарым укуктуу орган бекиткен формадагы жумушка уруксат алуу жөнүндө арыз;
2. Чет өлкөлүк жарандын жарактуу виза менен паспортунун көчүрмөсүнүн нотариалдык күбөлөндүрүлгөн котормосу (W1 категориясы) же каттоосу;
3. Чет элдик жарандарга билим берүү, медицина, фармация жаатында билим жөнүндө дипломдун нотариалдык күбөлөндүрүлгөн котормосу;
4. ВИЧтин антителолорун изилдөө боюнча медициналык корутунду, Республикалык "СПИД" борбору;
5. 30x40 мм өлчөмүндөгү ак түстөгү бурчтуу эки түстүү матовый сүрөт;
6. Кыргыз Республикасынын салык кызматы тарабынан күбөлөндүрүлгөн 3 айга алдын ала төлөө менен, жарактуу патенттин көчүрмөсү (чет өлкөлүк жеке ишкер үчүн);
7. Айлык акынын же сыйакынын өлчөмү көрсөтүлгөн эмгек келишими (жогорку квалификациялуу чет элдик адис үчүн).
3 (үч) ашуун жеке маалыматтарды тапшырууда, маалыматтын электрондук версиясы уюмдун аталышы, чет элдик адистин аты-жөнү, туулган датасы, паспортунун номери, жарандыгы жана ээлеген кызматы көрсөтүлгөн таблица түрүндө талап кылынат.
ЭСКЕРТҮҮ: Зарыл болгон учурда, чечим кабыл алуу учурунда ведомстволор аралык лицензиялык комиссия арыз берүүчүдөн кошумча документтерди талап кылышы мүмкүн.